Η Λέρος, μέρος του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων, στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου, υπήρξε ένας από τους τελευταίους τόπους ιστορικών μαχών όπου οι γερμανικές δυνάμεις επικράτησαν των συμμάχων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αμέσως μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 08 Σεπτεμβρίου 1943, η Βρετανία και παρά τις επιφυλάξεις των Αμερικανών, αποφασίζει να υλοποιήσει το σχέδιο της για κατάληψη των ιταλοκρατούμενων νησιών της ανατολικής Μεσογείου που έμεινε γνωστό ως η Μάχη της Δωδεκανήσου.

Το πρωινό της 17ης Σεπτεμβρίου οι πρώτες βρετανικές δυνάμεις αποβιβάζονται στο Πορτολάγκο, το σημερινό Λακκί της Λέρου, με σκοπό να υπερασπιστούν το νησί από την επικείμενη γερμανική εισβολή.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1943 ξεκινάει η γερμανική αντεπίθεση με την διενέργεια σφοδρών αεροπορικών βομβαρδισμών που είχαν ως αποτέλεσμα την βύθιση του ελληνικού αντιτορπιλικού “Βασίλισσα Όλγα” και του βρετανικού αντιτορπιλικού “Intrepid” στην ναυτική βάση του Λακκίου.

Για τις επόμενες 52 ημέρες η Luftwaffe κυριαρχεί πάνω από τον εναέριο χώρο του Αιγαίου με συνεχείς αεροπορικές επιδρομές, σφυροκοπώντας ανελέητα το νησί της Λέρου, αλλά και τα υπόλοιπα νησιά των Δωδεκανήσων.

Στις 12 Νοεμβρίου ο Γερμανός αντιστράτηγος Φρίντριχ-Βίλχελμ Μύλλερ θέτει σε εφαρμογή την επιχείρηση “Taifun”, μια συνδυασμένη αεροαποβατική επίθεση για την κατάληψη του νησιού.

Στις 6:20 το πρωί ισχυρές γερμανικές αποβατικές δυνάμεις επιχειρούν να εισβάλουν από τα ανατολικά και τα δυτικά της Λέρου. Ενώ το μεσημέρι στις 13:27 επίλεκτες δυνάμεις αλεξιπτωτιστών ρίπτονται στην περιοχή του υψώματος Ράχη, με σκοπό να αποκόψουν το νησί στα δύο και να συνενώσουν το ανατολικό με το δυτικό προγεφύρωμα.

Οι μάχες που ακολούθησαν ήταν ιδιαίτερα σφοδρές και κατέληξαν στην επικράτηση των δυνάμεων της Wehrmacht και την κατάληψη της Λέρου τέσσερις μέρες μετά, στις 16 Νοεμβρίου 1943.

Ο απολογισμός ήταν τραγικός, εκατοντάδες Βρετανοί, Ιταλοί και Γερμανοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους και χιλιάδες άλλοι κατέληξαν αιχμάλωτοι πολέμου. Δεκάδες Έλληνες ναυτικοί, αλλά και ντόπιοι πλήρωσαν με τον δικό τους φόρο αίματος την υπεράσπιση του νησιού.

Τα ναυάγια από την Μάχη της Λέρου που παρουσιάζουμε, αποτελούν αναμφίβολα έναν ακόμη υλικό ιστορικό μάρτυρα της σφοδρότητας του πολέμου και ξυπνάνε μνήμες από γεγονότα που σφράγισαν την πορεία της ανθρωπότητας.